طرح پرحاشیه مجلس شورای اسلامی در مورد اینترنت، فضای مجازی و ساماندهی پیام رسان‌های اجتماعی که با نام "طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی: شناخته می‌شود، به بحثی مهم در کشور تبدیل شده است و با تصویب آن نگرانی های فراوانی را برای بسیاری از مردم و فعالین این حوزه ایجاد کرده است.
بر اساس این طرح، به شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌هایی مانند اینستاگرام، مهلتی چهارماه داده می‌شود، که در ایران نماینده رسمی معرفی کنند و در غیر این صورت، براساس ماده۱۷ طرح «صیانت»، سرعت آنها به حدی کاهش می‌یابد که عملا امکان استفاده از آنها غیرممکن شود. با توجه به آمار تازه‌ای که از سوی ایسپا منتشر شده، ۵۳ درصد کاربران بالای ۱۸ سال در ایران از اینستاگرام استفاده می‌کنند، که به نظر میرسد این طرح دردهای بیشتری را به بدنه مردم (مخصوصا کسب و کار های مجازی) وارد خواهد کرد و در این شرایط سخت اقتصادی، مردم را از مواهب این فناوری‌های نوین نیز محروم خواهد کرد.
طرح «صیانت از فضای مجازی» در شرایطی از سوی نمایندگان مجلس شورای اسلامی تصویب شد که از ۱۵ تیرماه سال جاری، کارزاری در مخالفت با آن به راه افتاده و نامه مخالفت با این طرح خطاب به محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس، تاکنون دست‌کم از سوی نیم میلیون کاربر ایرانی فضای مجازی امضا شده است،چراکه منتقدان می‌گویند حامیان این طرح به دنبال اعمال فیتلرینگ گسترده‌تر و پس از آن جایگزینی برخی اپلیکیشن‌های داخلی هستند.
هرچند تا کنون اظهار نظرهای زیادی در رابطه با طرح صیانت از فضای مجازی منتشر شده و برخی نمایندگان به دفاع از آن پرداختند و البته بسیاری از نمایندگان، مسئولان، کسب و کارها و مردم نیز با اجرای آن مخالف هستند.
«محسن رضایی» دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام یکی از مهمترین مخالفان این طرح است که هم در واکنشی انتقادی تصریح کرده است: "در هیات عالی نظارت مجمع تشخیص مصلحت نظام همه جوانب طرح موسوم به صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی را بررسی می‌کنیم. هیچ طرح و لایحه ای نباید مغایر سیاست‌های کلی نظام باشد."
«محمدجواد آذری جهرمی» وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با تشریح آنچه در مجلس درباره طرح صیانت در جریان است؛ نوشت: "مکانیسم پیش بینی شده در این پیش‌نویس و ترکیب کمیسیون‌ها و کارگروه‌های تعریف شده در آن احتمال اعمال محدودیت گسترده بر پهنای باند پیام‌رسان‌ها و حتی اعمال فیلتر را به شدت افزایش داده است. بالا رفتن هزینه اینترنت هم از خروجی‌های دیگر این طرح است. البته در کنار آن نباید افزایش تمایل کاربران ایرانی به سمت اینترنت‌های ماهواره‌ای را هم نادیده گرفت."
«محمد باقر قالیباف» رییس مجلس هم که به گفته «علی خضریان» نماینده مردم تهران، از موافقان اعمال اصل ۸۵ در بررسی طرح صیانت از حقوق کاربران است؛ در صفحه اینستاگرام خود نوشت: "عمده ادعاهای مطرح شده درباره طرح مطابق واقع نیست و در طرح وجود ندارد لذا کارشناسان و فعالان دلسوز در نظر داشته باشند که تحت تاثیر فضاسازی‌ها و مطالب خلاف واقع، پیش از بررسی دقیق موضع گیری نکنند."
«جلیل رحیمی جهان آبادی» نماینده مجلس در صفحه توییتر خود نوشت: "وقتی اکثریت مردم با قانونی مشکل دارند، مشکل؛ اکثریت مردم نیستند؛ مشکل آن قانون است که باید خود را با اراده مردم تطبیق دهد. فراموش نکنیم، قدرت و مشروعیت ما برای قانونگذاری، امانت همین مردم است."
«سیدعباس صالحی» وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی هم در توییتی نوشت: "جامعه دو قطبی جاده مرگ است و متاسفانه هر روز قطب بندی های تازه! در روزهای اخیر: اصغر فرهادی در جشنواره کن، فروغی و طلای المپیک. و امروز طرح صیانت در فضای مجازی با ساطوری پیکر وطن را شقه شقه می‌کنیم."
«علیرضا زاکانی» نماینده قم در صفحه توییتر خود نوشت: "مدیریت فضای مجازی درهمه جهان خصوصا ایران حیاتی است و تعارضی با بهره‌مندی ازمواهب آن ندارد. فیلترینگ بیراهه‌ای است که حکایت از بی اطلاعی از فضای سایبر دارد."
حجت الاسلام والمسلمین «سیدحسن خمینی» تولیت موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره) هم نوشت: "بزرگترین شرط توفیق یک قانون آن است که عموم مردم آن را یک «هنجار لازم» بدانند؛ در غیر این صورت جامعه آن را «تحمیل غیر لازم» می‌داند."
عادل طالبی (عضو هیئت مدیره انجمن صنفی کسب و کارهای مجازی) در خصوص آسیبی که طرح مجلس به کسب‌وکارهای مجازی وارد می‌کند، گفت:" مهمترین تحولی که اینترنت ایجاد کرد این بود که اجازه داد هر فردی و در هر جایی به مخاطبان گسترده‌ای دسترسی داشته باشد. زمانی صاحبانِ کسب و کارهای خانگی نهایتا به محله و یا شهر کوچک خود دسترسی داشتند اما با اینترنت عملا دامنه‌ی دسترسیِ افراد در مقیاس وسیع گسترش پیدا کرد. اتفاقی که با اجرای این طرح می‌افتد این است که این دسترسی از بین خواهد رفت."
حجت الاسلام «سید ابراهیم رییسی» رییس جمهوری منتخب هم گرچه تاکنون درباره این طرح به صورت صریح اعلام نظر نکرده است؛ ولیکن در ویدیوی که از وی در فضای مجازی منتشر شده است،که نشان دهنده نظر رییس جمهور بعدی میباشد. رییس جمهور منتخب در این ویدیو تصریح می‌کند: «اتهامی است که برخی آقایان بخاطر منافع‌شان می زنند. فضای مجازی زمینه کسب و کار مردم است. فضای مجازی امروز ابزار کار مردم شده و از این طرق کسب درآمد می‌کنند. آیا کسی می‌آید محل درآمد مردم را تعطیل کند. دختران من خیلی وقت‌ها از طریق این فضا خرید می‌کنند، می‌گویند هم ارزان تر است هم راحت‌تر است، هم می‌توانیم به کالای مناسب دست پیدا کنم. رییس‌جمهوری منتخب تاکید می‌کند: فضای مجازی باید گسترش پیدا کند. هر فضایی نیاز به امنیت دارد، امنیت یعنی اینکه سرقت نشود، یعنی اطلاعاتی که مردم می گذارند سرقت نشود.»
با تمام این تفاسیر نخستین ایرادی که به این طرح گرفته می‌شود مبهم و کلی بودن آن است، به گفته کارشناسان حوزه آی‌تی و دیجیتال مجلس : در تلاش هستند که تمام آنچه که باید برای فضای مجازی در نظر گرفته شود، از چگونگی فعالیت کاربران، امنیت اطلاعات، چگونگی خدمات‌رسانی پیام‌رسان‌ها و سرویس‌دهنده‌های اینترنتی خارجی و داخلی، نوع فعالیت مسئولان در فضای مجازی، فروش فیلترشکن، فعالیت کودکان و نوجوانان در فضای مجازی و ۱۰ها مورد دیگر را تنها در یک قانون بگنجاند، این موضوع به کلی شدن و مبهم شدن قانون منجر شده است.
به غیر از این مورد دیگری که به ابهامات افزوده است، تلاش طراحان این طرح برای قراردادن آن زیر اصل ۸۵ قانون اساسی است. براساس اصل ۸۵ قانون اساسی مجلس نمی‌تواند اختیار قانونگذاری را به شخص یا هیاتی واگذار کند؛ اما در موارد ضروری می‌تواند اختیار وضع بعضی از قوانین را با رعایت اصل 72 به کمیسیون‌های داخلی خود تفویض کند، در این صورت این قوانین در مدتی که مجلس تعیین می‌کند، به صورت آزمایشی اجرا می‌شود و تصویب نهائی آنها با مجلس خواهد بود.
این در حالی است طرح صیانت از حقوق کاربران زمانی در مجلس تصویب شده است که مردم برای تامین نیازهای اولیه‌ی زندگی خود با مشکللات فراوانی مواجه هستند.و طبق آمارهای رسمی به علت شیوع کرونا در سال بیش از یک میلیون نفر شغل خود را از دست داده‌اند و حالا در شرایطی که مردم بیش از پیش با مشکلات اقتصادی دست و پنجه نرم می‌کنند ، با طرحی که مربوط به زندگی روزمره این مردم است روبرو میشویم، که به اعتقاد منتقدین نباید مشمول اصل ۸۵ شود و در پشت درهای بسته و در فضایی غیرشفاف بررسی شود.
درک اینکه در دوره‌ی بحران اقتصادی، فضای مجازی نقطه‌ی اتکای بسیاری برای رونق بازار خود و راه‌اندازی کسب و کارشان است، کار سختی نیست اما آیا مجلس نشینان بهارستانی این را میدانند که اجرای چنین طرحی چه نفع و ضرری برای مردم خواهد داشت؟
نظر شما های فن تکی عزیز چیست؟ تصویب طرح "صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی" روی مشاغل مختلف و حوزه منابع انسانی چه تاثیری دارد؟ دیدگاه خود را با ما به اشتراک بگذارید
مسلما روی کسب و کارهای اینترنتی اثر بدی می زاره..
کاش تصمیمی گرفته بشه که به نفع مردم باشه...