دانشمندان با روش “ساعت تجمع پروتئین” می توانند بیماری های مربوط به دوران پیری را زودتر تشخیص دهند.

با افزایش سن، DNA و پروتئین‌های تشکیل‌دهنده بدن ما به تدریج دستخوش تغییراتی می‌شوند. این تغییرات باعث می‌شود بدن ما دیگر مثل قبل کار نکند. با این اتفاق ما مستعد ابتلا به بیماری های مرتبط با افزایش سن مانند بیماری های قلبی عروقی، سرطان و بیماری آلزایمر می شویم. یکی از تغییرات مهم این است که پروتئین‌های سلول‌های ما گاهی اوقات احتمال دارد به اشتباه تا شده و به هم بچسبند و دانه‌هایی به نام آمیلوئید را به وجود بیاورند.

تا کردن و تجمع نادرست ممکن است برای هر پروتئینی اتفاق بیفتد، اما گروه خاصی از پروتئین‌ها که به عنوان پروتئین‌های با اختلال ذاتی (IDPs) شناخته می‌شوند، به‌ویژه مستعد تشکیل آمیلوئید هستند. IDP ها حدود 30 درصد از پروتئین های سلول های ما را تشکیل می دهند و مشخصه آنها بدون ساختار ثابت است. آن‌ها انعطاف‌پذیر و پویا هستند و مانند رشته‌های اسپاگتی پخته شده به اطراف می‌چرخند. دانشمندان می‌دانند که توده‌های تشکیل‌شده از IDPها تمایل دارند با افزایش سن در بسیاری از سلول‌های بدن مانند سلول‌های عصبی یا عضلانی تجمع کنند. علاوه بر این، آنها می توانند باعث بروز بیماری های مرتبط با افزایش سن به ویژه بیماری های تخریب کننده سیستم عصبی مانند آلزایمر و پارکینسون شوند. بنابراین، وجود توده‌های زیاد در یک سلول می‌تواند نشان‌دهنده آسیب سلولی باشد.

پروفسور Dorothee Dormann و Edward Lemke از دانشگاه Johannes Gutenberg Mainz (JGU) که همچنین به عنوان مدیران کمکی در مؤسسه زیست‌شناسی مولکولی (IMB) در Mainz خدمت می‌کنند، ایده «ساعت تجمع پروتئین» را برای سنجش پیری و سلامتی پیشنهاد می‌کنند. اگر نظریه آنها بتواند روزی به یک ابزار تشخیصی تبدیل شود، پزشکان قادر خواهند بود بیماری‌های مرتبط با افزایش سن را خیلی زودتر تشخیص دهند و از روش های درمانی مناسب برای آنها استفاده کنند. ارزیابی درمان‌های جدید با هدف کاهش تجمع پروتئین را امکان‌پذیر کند.

توده‌های پروتئینی چیست؟

با افزایش سن، پروتئین‌های سلول‌های بدن ما گاهی اوقات به اشتباه تا می‌شوند و به هم می‌چسبند. تعداد زیادی از آنها وقتی بهم می چسبند؛ توده‌هایی به نام آمیلوئید را به وجود می آورند. این توده‌ها می‌توانند در بسیاری از بیماری‌های مرتبط با افزایش سن مانند آلزایمر و پارکینسون نقش داشته باشند.

نحوه کار ساعت تجمع پروتئین : محققان فکر می کنند که تعداد توده‌های پروتئین در سلول‌ها می‌تواند شاخصی از سن بیولوژیکی فرد باشد. بنابراین؛ افراد با توده‌های پروتئینی بیشتر به احتمال زیاد سلول‌های ناسالم‌تری دارند و در معرض خطر ابتلا به بیماری‌های مرتبط با افزایش سن هستند.

استفاده از روش ساعت تجمع پروتئین با خود مزایای زیادی به همراه دارد که عبارتند از:

تشخیص زودهنگام : این روش می‌تواند به پزشکان در تشخیص زودهنگام بیماری‌های مرتبط با افزایش سن کمک کند.
پیشگیری : از این روش می‌توان برای شناسایی افرادی که در معرض خطر ابتلا به بیماری‌های سالمندی هستند استفاده کرد تا قبل از ابتلا به بیماری، بتوان اقدامات پیشگیرانه را انجام داد.
توسعه درمان: این روش برای ارزیابی میزان اثربخشی درمان‌های جدید برای بیماری‌های مرتبط با افزایش سن نقش مهمی ایفا خواهد کرد.

این روش در حال حاضر در مرحله اولیه توسعه قرار دارد و برای تبدیل به یک ابزار تشخیصی نیاز به تحقیقات بیشتری خواهد داشت. به علاوه؛ هنوز خیلی دقیق معلوم نیست که توده های پروتئینی چگونه عمل می کنند. اما دانشمندان امیدوارند که با تحقیقات بیشتر بتوانند از ساعت تجمع پروتئین به عنوان ابزاری ارزشمند برای کمک به یک زندگی سالم‌تر و طولانی‌تر استفاده کنند. دورمن گفت: “در عمل، ما هنوز با یک آزمایش تشخیصی معمول فاصله داریم و مهم است که درک خود را از مکانیسم های اساسی که منجر به تجمع توده های پروتئینی در بدن می شود بهبود ببخشیم.” لمکه هم اضافه کرد: “با این حال، ما خوش‌بین هستیم که در آینده بتوانیم بر چالش‌های موجود خواندن ساعت تجمع پروتئین از طریق تحقیقات بیشتر در مورد پویایی IDP و ایجاد پیشرفت‌های تکنولوژیکی بیشتر غلبه کنیم. “